Cua ghẹ Việt Nam “đắt hàng” tại Trung Quốc

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu cua ghẹ và giáp xác khác của Việt Nam tiếp tục tăng trưởng cao trong tháng 9/2024, với mức tăng 54% so với cùng kỳ năm 2023.

Lũy kế 9 tháng năm 2024, kim ngạch xuất khẩu cua ghẹ và giáp xác khác đã đạt hơn 228 triệu USD, tăng 67%. Trong đó, Trung Quốc đại lục và Hong Kong, Nhật Bản, Mỹ, Canada, Hàn Quốc đang là 5 thị trường đơn lẻ nhập khẩu cua ghẹ và giáp xác khác của Việt Nam nhiều nhất, chiếm hơn 96% tổng kim ngạch xuất khẩu.

VASEP cho biết tại thị trường Trung Quốc, nơi sản phẩm cua sống Việt Nam được ưa chuộng, lượng cua ghẹ xuất khẩu sang thị trường này trong 9 tháng năm nay đã tăng “phi mã tới 784%”. 

Tại thị trường Nhật Bản, đây là quốc gia nhập khẩu lớn thứ 2 cua ghẹ của Việt Nam, song xuất khẩu chỉ ở mức tương đương cùng kỳ. Lý giải nguyên nhân, VASEP thông tin hiện lượng tiêu thụ hải sản tại Nhật Bản, trong đó có cua ghẹ và giáp xác khác đang ở mức thấp kỷ lục do giá cao. Giá hải sản tại nước này đã tăng 40% trong những năm gần đây, cao hơn nhiều so với mức tăng của các sản phẩm thịt.

Bên cạnh đó, Mỹ cũng đang là thị trường nhập khẩu cua ghẹ và giáp xác khác chủ lực của Việt Nam với tỷ trọng gần 23% tổng kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu cua ghẹ sang thị trường này đang có xu hướng giảm liên tục trong 3 tháng qua.

“Dù vậy, nhờ sự tăng trưởng tốt của những tháng trước đó nên giá trị xuất khẩu cua ghẹ sang Mỹ trong 9 tháng năm 2024 vẫn tăng 8% so với cùng kỳ năm trước”, VASEP nhận định.

Theo các doanh nghiệp xuất khẩu, các sản phẩm cua ghẹ của Việt Nam hiện vẫn được nhiều thị trường ưa chuộng vì có chất lượng cao, không bị nhiễm kháng sinh hay vi khuẩn gây bệnh. Do đó, dự kiến xuất khẩu nhóm sản phẩm này vẫn sẽ tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng trong những tháng cuối năm khi mùa lễ hội đang tới gần.

Mặt khác, đối với xuất khẩu cá tra, các chuyên gia nhận định dù đang trong đà tăng trưởng, song mức tăng trưởng không đều do bị sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia và dòng sản phẩm cá thịt trắng khác.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sản lượng cá tra năm 2024 ước đạt 1,6 triệu tấn, tương đương năm trước. Tính đến ngày 15/10, kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 1,56 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ 2023.

Cục Thủy sản cho biết cá tra Việt Nam chiếm 42% sản lượng cá tra toàn cầu, còn các nước Ấn Độ, Trung Quốc, Bangladesh chiếm từ 15 – 21%. Trong đó, sản lượng cá tra Ấn Độ ngày càng tăng song kích cỡ cá rất nhỏ, chủ yếu cung cấp trong nước.

Tương tự, Trung Quốc đã nuôi cá tra hơn 7 năm qua, duy trì sản lượng mỗi năm khoảng 1,4 triệu tấn, chủ yếu phục vụ trong nước. Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là họ sẽ giảm nhập khẩu.

Riêng Indonesia, sản lượng không cao nhưng đã xuất khẩu sang thị trường Trung Đông với nhãn hàng riêng và đang tạo uy tín. Ngoài ra, cá tra cũng bị cạnh tranh bởi những loại cá thịt trắng khác như cá rô phi – chiếm 20% thị phần cá thịt trắng toàn cầu và cá tuyết.

Ngoài việc thị trường bị cạnh tranh, cá tra còn gặp nhiều khó khăn như 70% cá giống bố mẹ không qua chọn lựa, cơ sở sản xuất ương dưỡng cá giống được cấp giấy chứng nhận chiếm tỷ lệ nhỏ, tỷ lệ sống của cá giống thấp, giá vật tư đầu vào tăng khiến giá thành sản xuất cao.

Cục Thủy sản khuyến cáo các doanh nghiệp cá tra nên nâng cao về chất lượng, tỷ lệ mạ băng (lớp nước đóng băng trên bề mặt sản phẩm), xây dựng thương hiệu để có giá bán phù hợp.